Story Beyond The Ruins
 
 

Բանավոր պատմության արժեքը

Ինչո՞ւ է անհրաժեշտ պատմել պատմություններ: Պատմությունները կապի հաստատման կրողներն են: Սովորաբար, նրանք հանդիսանում են ընկերների հետ զրույցի ամենահետաքրքիր և հիշարժան հատվածները։ Նրանք ասես մեր ներքին ձայնի արտահայտությունը լինեն. երկու անձնավորություն չեն կարող միևնույն իրադարձությունը նույն կերպ ներկայացնել: Անցյալի մասին պատմությունները անկասկած ուժ ունեն փոխելու ներկայի հանդեպ մեր ընկալումը, և մեր պատկերացումներն ապագայի վերաբերյալ: Պատմությունները հարազատ են, որովհետև նրանք բաղկացած են հաղթանակներից և պայքարից, որոնք մենք վերագրում ենք մեզ՝ ժամանակի և տարածության մեջ հեռավոր անծանոթների հետ զգայական կապ ստեղծելիս:

Մեր նպատակն է ներկայացնել մարդկանց անձնական պատմությունները 1988թ. Հայաստանում տեղի ունեցած աղետալի երկրաշաժի վերաբերյալ։ Նրանք պատմում են այն մասին, թե ինչպես վերափոխվեց մարդկանց կողմից իրենց կյանքը ներկայացնելու ձևը և ինչպես փոխվեց իրենց իսկ ինքնությունը: Չնայած այս աղետի մեջ կա մեծ ողբերգություն, սակայն այստեղ կա նաև մեծ հույս: Մարդիկ, ովքեր վերապրեցին այս իրադարձությունը, կարողացան ոտքի կանգնել, դրեցին նոր նպատակներ, դարձան ուժեղ, ոգեշնչված քաղաքացիներ, ովքեր ցանկանում են օգնել իրենց երկրին և մյուսներին, ովքեր կարիքի մեջ են։

«Պատմություններ ավերակներից անդին» ծրագրում մենք կիրառում ենք պատմության բանավոր հավաքագրման մեթոդը, որպեսզի կարողանանք պահպանել կատարվածը՝ վերապրածների խոսքերով և հիշողություններով: Կայքը պարունակում է տարբեր տարիքի, տեղանքի, մասնագիտության և կյանքի փորձի տեր մարդկանց բանավոր պատմությունները՝ ընդամենը մեկ պատմական իրադարձության վերաբերյալ: Մենք կարծում ենք, որ այս բոլոր պատմություններն իմանալը ավելի լայն պատկերացում է տալիս մարդկության պատմության մասին:       

 
 
Մենք մեր ձեռքերը պեպսի կոլայով էինք լվանում… ջուր չկար:
— Վահագն Տոնոյան՝ երկրաշարժի ժամանակ փրկարար-կամավոր
DSC03017.JPG
 
 

1988թ. հայաստանյան երկրաշարժը

1988թ. դեկտեմբերի 7-ին, առավոտյան մոտավորապես ժամը 11:41-ին, Հայաստանի Սոցիալիստական Հանրապետությունը ցնցվեց ավերիչ երկրաշարժից: Էպիկենտրոնը գտնվում էր Շիրակամուտ գյուղի մոտ, Հայաստանի հյուսիսում՝ Սպիտակ և Գյումրի քաղաքների միջև:

Երբ դպրոցները ավերվեցին, ուսուցիչները, պաշտպանելով երեխաներին, մահացան: Ճանապարհները մասնատվեցին, իսկ բնակելի շենքերը քանդվեցին ու վերածվեցին բետոնե կույտերի:

Հազարավոր մարդկանց առօրյա ռիթմն ընդհատվեց, իսկ կյանքը՝ գլխիվայր շուռ եկավ: Այս տարի լրանում է աղետալի երկրաշարժի 30-րդ տարելիցը՝ և մարդիկ հիշում են ոչ միայն դրա ունեցած անմիջական ազդեցությունը, այլ նաև դրանից բխող պայքարը, որը համընկավ Հայաստանի պատմության համար կարևոր իրադարձությունների հետ: Կարդացե՛ք Պատմություն էջը՝ ավելին իմանալու երկրաշարժի հետևանքների, վերականգնման գործընթացի և Հայաստանի պատմության մեջ երկրաշարժի ունեցած դերի մասին:

 
 

 

 
Ամենուր դագաղներ: Հենց որ դուրս ես գալիս, տեսնում ես դրանք: Օր օրի այն դառնում է պարզապես քո առօրյա կյանքի մի մասը:
— Լուսինե Սանոյան՝ երկրաշարժը վերապրածներից, Գյումրի գարեջուր գործարանի տնօրենի տեղակալ
 
DSC00918.JPG
 
 

Մեր պատկերասրահը

Լուսանկարները կապն ապահովող մեկ այլ հզոր գործիք են: Այս լուսանկարները մենք հավաքագրել ենք մեր անցկացրած հարցազրույցների ժամանակ, որպեսզի ձեզ ցույց տանք ազդակիր տարածաշրջանների ժամանակակից տեսքը: Որոշ վայրերում երկրաշարժի հետևանքները տեսանելի են, իսկ որոշներում պետք է ավելի ուշադիր զննել: Այնուամենայնիվ, կարծում ենք, որ անհրաժեշտ է դիտել մեր պատկերասրահը, քանի որ լուսանկարները ինքնին պատմում են, թե ինչպես են մարդիկ և վայրերը փոփոխվել:

 
 
1923 թվականից ի վեր առաջին անգամ Սովետական միությունը դիմել է միջազգային կազմակերպությունների օժանդակությանը,որին հետագայում վերագրվեց «մարդասիրության պատի անկում» եզրույթը:
— Դոնալդ և Լորնա Միլլեր, Հայաստան. գոյատևման դիմանկարներ
DSC03932.jpg
 
 

Ծրագրի մասին

«Պատմություններ ավերակներից անդին» ծրագրի առաքելությունն է պահպանել և ընդգծել պատմություններ, որոնք տեղի են ունեցել 1988թ. հայաստանյան երկրաշարժի ժամանակ և դրանից հետո: Այստեղ մենք պատմում ենք, թե ինչպես մեր ծրագիրը կյանքի կոչվեց, ինչպես նաև ներկայացնում ենք կամավորների այն թիմին, ովքեր հսկայական աջակցություն են ցուցաբերել ծրագիրն իրականացնելու գործում։ Ունեք նաև հնարավորություն կարդալու մեր թիմի անդամների կարճ բլոգը, իմանալու, թե ինչպես կարելի է օգնել (կամ օգնել ինքներդ ձեզ) ծրագրին և կապ հաստատել թիմի հետ: